نو ارغنون

توضیحات

عنوان کتاب: نو ارغنون

نویسنده: فرانسیس بیکن

مترجم: محمود صناعی

ناشر:‌ جامی

تعداد صفحات: ۱۳۶صفحه

کتاب نو ارغنون از نگاه مصطفی ملکیان

کتاب نوارغنون، یک کتاب کلاسیک در فلسفه‌ی غرب است. این کتاب تالی تلو و جانشین ارغنون ارسطو است. ترجمه‌های محمود صناعی همان اشکالات ترجمه‌ی بزرگمهر را دارد [ویژگی ترجمه‌های مرحوم منوچهر بزرگمر آن است که مترجم مفهوم را خوب میفهمید ولی با معیارهای امروزی ترجمه دقیق و امینی نمیکرد. او هر جمله‌ای را میخواند و معنایی را که القا میکرد به زبان فارسی مینوشت و تابع ترجمه‌ی الفاظ، قیود، صفات و امثالهم نبود. عیب دیگر ایشان این است که بیش حد سعی میکرد اصطلاحات فلسفه‌ی غرب را با اصطلاحات فیلسوفان مسلمان ادا کند. این کار مشکلاتی ایجاد میکرد]. کتاب در اصل حواشی و تعلیقاتی دارد که در ترجمه نیامده است. البته به ترجمه‌ی جدید آن نیاز است.

فهرست کتاب

پیشگفتار؛ نو ارغنون؛ مقدمه؛ کلمات قصار.

بخشی از کتاب

بیکن در نظر داشت کتابی به نام «احیاء کبیر Instauratio Magna» شامل شش قسمت تألیف نماید، ولی به اتمام آن کامیاب نشد و صرف نظر از بعضی تحریرات جزئی فقط قسمت اول و دوم آن کتاب را انجام داد که اولی موسوم است به پیشرفت دانش Advancement og Learning و دومی عبارت است از «نو ارغنون» که تحت عنوان Novum Organum به سال ۱۶۲۰ به زبان لاتین انتشار یافت. البته نام کتاب منطق ارسطو را به خاطر می‌آورد که وی آن را ارغنون (Organon) نامیده بود و منظورش این بود که منطق ساز یا آلت حفظ فکر از خطاست. علمای اسلام نیز منطق را به همان عنوان تعریف می‌کنند. (المنطق آلته تعصم مراعاتها الفکر عن الخطاء).

نهایت اینکه منظور بیکن از عبارت «نو ارغنون» یا ساز تازه چنانکه مطالب کتاب هم مبین آن است این است که گویا او راه و روش نوینی در منطق ایجاد نموده و آن اهمیت دادن به مشاهده و تجربه و توسعه و تنظیم کار استقراء علمی است، ولی می‌دانیم که استقراء در منطق ارسطو هم هست و بیکن مطلب تازه‌ای نیاورده، الّا اینکه طرز بحث و انتقاد او در آن زمان که هنوز افکار قرون وسطی و عقاید اهل مدرسه در اذهان مستولی بود تا حدی تازگی داشت و الحق مردم را متوجه به علوم ساخت.

چنانکه ذکر شد «نو ارغنون» را خود بیکن به لاتینی تألیف کرد و آن از دو فصل (یا دو کتاب) مرکب است که تحت عنوان «کلمات قصار» از «تفسیر طبیعت و حکومت انسان» بحث نموده. عمده مطالب و روش بیکن در قسمت اول آمده که کتاب حاضر ترجمه آن است.